صفر تا صد رشته دندانپزشکی | بازار کار، مزایا و معایب و …

دندانپزشکی یک رشته کاملا تخصصی است که حفظ سلامت دهان و دندان را به عهده دارد. داوطلبان گروه تجربی در این رشته نحوه رعایت بهداشت دهان و دندان، معالجه بیماری‌های دهان و معالجه‌‌های عملی را یاد می‌گیرند. در ایران از دیرباز درمان درد دندان ها به صورت تجربی و سنتی صورت می گرفت و عطارها برای درمان آن ها دارو تجویز می کردند و صنعتگران مبادرت به کشیدن دندان ها می کردند. با تاسیس دارالفنون آموزش و تربیت وارد مرحله جدیدی شد و در سال ۱۳۰۷ رضاشاه طی فرمانی دستور تاسیس مدرسه دندانپزشکی در دارالفنون را صادر کرد. دندانپزشکی یک رشته کاملا تخصصی است که حفظ سلامت دهان و دندان را به عهده دارد. داوطلبان گروه تجربی در این رشته نحوه رعایت بهداشت دهان و دندان، معالجه بیماری‌های دهان و معالجه‌‌های عملی را یاد می‌گیرند. داوطلبانی که به دنبال قبولی در این رشته تحصیلی هستند باید با تمامی جوانب مثبت و منفی این رشته آشنا شوند. رشته دندانپزشکی به داوطلبانی با دست‌های ماهر و توانمند نیاز دارد. داوطلبان باید بتوانند با مهارت‌های عملی خود به درمان افراد با بیماری‌های دهان و دندان بپردازند. یکی از مهم‌ترین کارهایی که داوطلبان باید قبل از انتخاب رشته انجام دهند، کسب اطلاعات لازم در مورد دندانپزشکی است. داوطلبان باید با معایب، مزایا، گرایش‌های ارشد و دکتری، درآمد و … این رشته آشنا باشند تا با اطلاعات بیشتری به سراغ این رشته بروند. ما در این مطلب تمامی اطلاعات لازم در مورد رشته دندانپزشکی را در اختیار داوطلبان گروه تجربی قرار می‌دهیم.

رشته دندانپزشکی مناسب چه کسانی است؟

برای انتخاب صحیح رشته و شغل، لازم است که هر فرد به ویژگی‌های شخصیتی، استعداد، علایق و مهارت‌های خود توجه کند. شناخت این عوامل در پیشرفت تحصیلی و شغلی و موفقیت کاری و رضایت از زندگی نقش اساسی دارد. البته نمی‌توان گفت فقط افرادی با یک ویژگی خاص، در یک رشته تحصیلی موفق خواهند بود و در هر حرفه، افرادی با ویژگی‌های متفاوتی مشغول به کار هستند.

کار در حوزه دندانپزشکی، مانند تمامی حرفه‌ها، نیازمند ویژگی‌های شخصیتی و توانایی‌های خاص خود خواهد بود که سبب موفقیت بیشتر فرد است. از جمله این توانایی‌ها، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

علاقه به پیشرفت و توانایی مطالعه منظم: علم دندانپزشکی هر روز پیشرفت می‌کند، بنابراین مطالعه مستمر و پیگیری دانش جدید ضرورت دارد.
قدرت و سلامت بدنی: کار طولانی مدت و معمولا در وضعیت ثابت نیازمند عضلات و اسکلت به نسب قوی است. افرادی که دچار مشکلات در این دو اندام خود نباشند قطعا بسیار بهتر از عهده انجام کارهای دندانپزشکی برمی‌آیند.
صبر و تحمل: کار دندانپزشکان نیاز به دقت زیاد و تمرکز دارد و دندانپزشک باید صبوری لازم برای این کار را داشته باشد.
مهارت کلامی: افراد بسیاری از انجام درمان‌های دهان و درد آن وحشت دارند و این وظیفه یک دندانپزشک است که برقراری ارتباط کلامی و دادن آرامش، به بیمار اطمینان بدهد تا استرس او کمتر شود.
مهارت اجتماعی: برقراری ارتباط انسانی و دوستانه با بیمار، علاوه بر ایجاد حس آرامش باعث همکاری بهتر بیمار حین انجام کار می‌شود. دندانپزشک باید بتواند با حوصله به سوالات بیماران پاسخ دهد و توضیحات لازم را ارائه کند. این مهارت خصوصا در کار با کودکان اهمیت بیشتری پیدا می‌کند.
مهارت انجام کارهای ظریف با دست: هماهنگ بودن دست و چشم و قدرت دست در انجام کارهای ظریف مانند بخیه زدن نقش مهمی در موفقیت یک دندانپزشک دارند.
سرعت عمل: بسیاری از بیماران دچار مشکلات فکی هستند و حتی افراد سالم نیز برای باز ماندن هان خود ظرفیت نامحدودی ندارند. در کار با کودکان، کارمندان و افراد آسیب دیده، دندانپزشک باید بتواند در کنار کیفیت مناسب کار، سرعت عمل خود را هم افزایش دهد.
حس زیبایی شناسی، ذوق و سلیقه: تقریبا در بیشتر کارهای دندانپزشکی، علاوه بر درمان علائمی همچون درد و ترمیم کردن مشکلات دندان و لثه، زیبایی نهایی نیز برای بیماران بسیار مهم است. در برخی تخصص‌ها مانند زیبایی و طراحی لبخند، ارتودنسی، جراحی لثه، جراحی فک و بینی نیز حس زیبایی‌شناسی و توجه به هارمونی اهمیت دارد.
توانایی حل مسئله و خلاقیت: اگرچه طی دوران تحصیل و پس از آن دانش فنی لازم در اختیار دانشجویان قرار می‌گیرد، اما خلاقیت و حل مسئله دو استعدادی هستند که با به صورت ذاتی در فرد وجود دارند یا باید برای موفقیت بیشتر آن‌ها را تقویت کند. ممکن است دندانپزشک با موارد جدید یا استثنا روبرو باشد که درمان آن‌ها نیازمند ترکیبی از توانایی‌ها و ایجاد یک راه حل جدید باشد.
توجه به جزئیات: نکات کوچک و جزئیات بسیاری برای درمان مشکلات دندان‌ها وجود دارند. توجه کافی به لثه، تک تک دندان‌ها، معاینه صحیح بافت مخاطی داخل دهان، گرفتن شرح حال و توجه به داروهای مصرفی و بیماری‌های زمینه‌ای فرد، همگی نقش اساسی در انتخاب بهترین و کم عارضه‌ترین درمان دارند.
توجه به اخلاق انسانی و حرفه‌ای: اخلاق خصوصا در رشته‌هایی که با سلامت روح و جسم افراد در ارتباط هستند حائز اهمیت فراوانی است. برای فردی که در زندگی خود به رعایت اخلاق، انصاف و عدل معتقد باشد، رضایت و سلامت بیمار در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرند.

مدت زمان تحصیل در رشته دندانپزشکی

یکی از مهم‌ترین سوالات داوطلبان در مورد این رشته تحصیلی به مدت زمان تحصیل در رشته دندانپزشکی مربوط می‌شود. مدت زمان تحصیل در رشته دندانپزشکی چقدر است؟ مدت زمان تحصیل در رشته دندانپزشکی ۶ سال است. این بدین معنی است که داوطلبان برای فارغ‌التحصیلی از این رشته باید یک مدت زمان ۶ ساله را سپری کنند. دوره ۶ ساله رشته دندانپزشکی به دو دوره ۲ و ۴ ساله تقسیم می‌شود. دوره ۲ ساله در رشته دندانپزشکی به دوره علوم پایه معروف است و داوطلبان در این دوره تنها مفاهیم علوم پایه را مطالعه می‌کنند. این بدین معنی است که داوطلبان در این دوره تنها مباحث عمومی پزشکی را مطالعه می‌کنند. دوره علوم پایه رشته دندانپزشکی شامل ۴۳ واحد درسی است. به این نکته توجه داشته باشید که داوطلبان در این دوره تمامی مفاهیم و مباحث را به صورت تئوری یاد می‌گیرند.

دانشجویان پس از گذراندن این دو سال تحصیلی باید در یک آزمون شرکت کنند. قبولی دانشجویان در آزمون علوم پایه به داوطلبان امکان می‌‌دهد تا آن‌ها وارد مرحله بعدی یعنی دوره ۴ ساله رشته دندانپزشکی شوند. دوره ۴ ساله رشته دندانپزشکی به نام دوره تخصصی همراه با کارآموزی مابین داوطلبان شناخته می‌شود. دانشجویان در این دوره ۴ ساله دروس تخصصی را مطالعه کرده و همراه با آن دوره کارآموزی خود را سپری می‌کنند. دوره کارآموزی رشته دندانپزشکی زیر نظر اساتید برای دانشجویان برگزار می‌شود. دانشجویان پس از گذراندن این ۴ سال تحصیلی موفق به فارغ‌التحصیلی می‌شوند و به عنوان دندانپزشک وارد بازار کار می‌شوند. کل واحدهای درسی دوره ۲۰۳ واحد است و داوطلبان باید تمامی دروس را با نمرات مناسبی سپری کنند. داوطلبان با توجه به این شرایط باید در دو دوره مختلف ۲ ساله و ۴ ساله دروس دندانپزشکی را مطالعه کنند تا موفق به کسب مقام دندانپزشک شوند.

دوره تحصیلی رشته دندانپزشکی در دانشگاه

این رشته یک دوره تحصیلی ۶ ساله دارد و به دو مقطع زمانی تقسیم می‌شود:

دوره ۲ ساله: علوم پایه
دوره ۴ ساله: دوره تخصصی همراه با کارآموزی

علوم پایه: دوره ۲ ساله

دانشجویان در دو سال اول تحصیل در رشته دندانپزشکی، دروس علوم پایه را آموزش می‌بینند. این دوره معمولا شامل ۴۳ واحد درسی است. دانشجویان در این دوره تمامی مباحث تئوری را به طور کامل یاد می‌گیرند. دروسی که در این دوره دو ساله به دانشجویان ارائه می‌شوند عبارتند از:

بیوشیمی
ژنتیک
ایمنی‌شناسی
بافت‌شناسی
میکروب‌شناسی
فیزیولوژی نظری
فیزیولوژی عملی
آناتومی
بهداشت عمومی
بافت‌شناسی
ایمنولوژی
آمار پزشکی‌، دندانپزشکی‌ و روش‌ تحقیق

دانشجویان پس از گذراندن این دوره در آزمون علوم پایه شرکت می‌کنند. قبولی در این آزمون، دانشجویان را به دوره بعدی انتقال می‌دهد.

دوره تخصصی همراه با کارآموزی: دوره ۴ ساله

دانشجویان پس از گذراندن یک دوره دو ساله وارد دوره تخصصی رشته دندانپزشکی می‌شوند. دوره تخصصی به صورت ۴ ساله ارائه می‌شود و شامل دروس زیر است:

دندانپزشکی کودکان
آسیب‌شناسی دهان
نظام پزشکی و طب قانونی
جنین و بافت‌شناسی فک و دهان
رادیولوژی دهان
بیولوژی دهان
دندانپزشکی پیشگیری مواد دندانی
ارتودنسی
گوش، حلق و بینی
بهداشت عمومی و اکولوژی
بهداشت دهان و تغذیه
پریودنتولوژی
اندودنتیکس
کالبدشناسی و مرفولوژی دندان
دندانپزشکی مجتمعی
بهداشت محیط زیست
بیماری‌های روانی
فارماکولوژی
جراحی دهان، فک و صورت
بیماری‌های درونی
دندانپزشکی ترمیمی
بیماری‌های دهان و تشخیص
پروتزهای ثابت و اکلوژن
زبان خارجی اختصاصی
پریودنتولوژی

دانشجویان در این دوره ۴ ساله، کارآموزی خود را نیز سپری می‌کنند. آن‌ها زیر نظر اساتید از نزدیک با بیماری‌های دهان و دندان آشنا می‌شوند. دانشجویانی که این دوره را با موفقیت سپری می‌کنند به عنوان دندانپزشک عمومی مشغول به کار می‌شوند.

مزایای و معایب رشته دندانپزشکی

یکی از مزیت های رشته دندانپزشکی اینست که اخذ مدرک تخصص در این رشته نسبت به پزشکی آسان و زمان آن نیز کوتاه تر است. همچنین شیفت های سنگین و طاقت فرسا را در بیمارستان ها ندارد و در عوض حرفه ای با درآمد بالا و پولساز است. همچنین برخلاف رشته پزشکی، دندان پزشکان با مدرک دوره کارشناسی و عمومی خود بدون داشتن تخصص می توانند در سطح بالایی کار کنند و درآمد بالایی داشته باشند.

یکی از معایب رشته دندانپزشکی قرار گرفتن در معرض خون های آلوده و در نتیجه انتقال بیماری های مثل ایدز و هپاتیت است. همچنین ایستادن و نشستن در ساعت های طولانی مشکلاتی نظیر کمردرد یا دردگرفتن مفاصل ستون فقرات را به همراه دارد. انتقال بیماری های عفونی در حین درمان دهان و دندان های عفونی یکی دیگر از خطراتی است که دندانپزشکان را تهدید می کند. البته این موارد را می توان با رعایت نکات بهداشتی به حداقل رساند.

بازار کار رشته دندانپزشکی

انتظار می‌رود که تقاضا برای دندانپزشکان افزایش یابد زیرا تعداد بیشتری از افراد مسن به خدمات دندانپزشکی نیاز دارند. از آنجایی که اهمیت حفظ دندان‌های هر نسل نسبت به نسل قبلی بیشتر است، در سال‌های آینده به مراقبت‌های دندانی بیشتری نیاز خواهد بود. علاوه بر این، تقاضا برای کارهای پیچیده دندانپزشکی از جمله ایمپلنت و بریج دندان افزایش خواهد یافت. خطر ابتلا به سرطان دهان با افزایش سن به میزان قابل توجهی افزایش می‌یابد و عوارض می‌توانند هم به بازسازی زیبایی و هم به بازسازی عملکردی دندان نیاز داشته باشند.

بازار کار رشته دندانپزشکی هم مانند تمامی رشته‌های تحصیلی دیگر، به سیاست‌های دولت و قوانین وزارت بهداشت بستگی دارد. از طرفی نه تنها در ایران بلکه در کل دنیا به دلیل افزایش بهداشت عمومی و بهداشت دهان و دندان، حجم کاری دندانپزشکان نسبت به گذشته کمتر شده است.

البته ایجاد گرایش‌های جدید و متنوع این رشته امکان درآمدزایی آن را بیشتر می‌کند خصوصا اگر مهارت‌های لازم و کافی داشته باشید. در حال حاضر دندانپزشکی زیبایی یکی از پرطرفدارترین و پول‌سازترین گرایش‌های تخصصی در دندانپزشکی است. همان‌طور که گفته شد، امکان کار در مراکز دولتی، دانشگاه‌ها یا مطب خصوصی وجود دارد.

باید توجه داشت که به دلیل افزایش پذیرش این رشته، خطر اشباع شدن رشته دندانپزشکی تا چند سال دیگر یا کاهش درآمد آن‌ها دور از انتظار نیست. بنابراین بازار کار و میزان درآمد یک دندانپزشک، نسبت مستقیمی با مهارت و قدرت بازاریابی او خواهد داشت.

برای ورود به بازار کار، علاوه بر آشنایی با مهارت‌های تخصصی رشته مورد نظر باید با سایر مهارت‌های فردی هم آشنایی داشته باشید. در حقیقت، این مهارت‌های فردی هستند که یک شخص را از میان رقبا متمایز می‌کنند و سبب موفقیت او در زمینه‌ها و موقعیت‌های شغلی می‌شوند. چنین مهارت‌هایی سبب تعامل بهتر فرد در سازمان و محیط‌های کاری خواهد شد و به طور معمول با نام «مهارت‌های نرم» از آن نام می‌برند.

گرایش‌های رشته دندانپزشکی برای ادامه تحصیل ؟

پس از اتمام دوره عمومی دندانپزشکی، تخصص‌های مختلفی برای متمرکز شدن بر روی مشکلات خاص دهان، دندان و بیماری‌های مرتبط با آن‌ها وجود دارند. گرایش‌های مختلف دستیاری دندانپزشکی عبارتند از:

• ارتودنسی
• پدو دنتیست: دندانپزشکی اطفال
• تشخیص بیماری های دهان
• دندانپزشکی زیبایی و ترمیمی
• پریودنتیست: جراحی لثه
• اندودنتیکس: درمان ریشه
• جراحی دهان، فک و صورت
• رادیولوژی دهان، فک و صورت
• اندودنتیست: متخصص درمان ریشه
• پاتولوژیست دهان و دندان: آسیب شناسی دهان، فک و صورت
• پروستودنتیست: پروتزهای دندانی و ایمپلنت

در صورتی که در این زمینه ابهاماتی برایتان وجود دارد و یا نیازمند دریافت توضیحات بیشتری هستید، می توانید برای دریافت راهنمایی و دریافت پاسخ سوالات خود با مشاوران مرکز مشاوره آرکا در تماس باشید. کارشناسان مرکز مشاوره آرکا در کلیه مراحل ثبت نام، ادامه تحصیل، انتخاب رشته، مصاحبه دانشگاه های خاص و … در تمام رشته های دانشگاهی و آزمون های استخدامی، همراه متقاضیان بوده و از طریق سیستم مشاوره تلفنی، پاسخگوی سوالات و شبهات در کلیه زمینه های تحصیلی و شغلی می باشند.